Higiena cyfrowa to dziś jedna z podstawowych spraw
Telefony, laptopy, tablety czy cyfrowe zegarki – ekrany wyświetlające różnego typu informacje towarzyszą nam dziś przez całą dobę. To z jednej strony przydatne narzędzia i element stylu życia, ale z drugiej – także czynnik, który może doprowadzić do uzależnienia.
Mechanizm ten jest identyczny jak w przypadku innych nałogów, związanych chociażby z używkami, lekami czy hazardem. Człowiek odczuwa silny przymus do wykonywania pewnych czynności, a po ich realizacji odczuwa przyjemność z rozładowania psychicznego napięcia. W przypadku uzależnienia od urządzeń elektronicznych, osoba nim dotknięta zaczyna korzystać z elektroniki w sposób niekontrolowany. Im więcej korzystania z elektroniki, tym (pozornie) większa możliwość regulowania stresu i stanów emocjonalnych.
Jest to tym łatwiejsze, że, w przeciwieństwie do tytoniu, alkoholu, narkotyków czy gier hazardowych, korzystanie ze smartfonów nie jest samo w sobie nacechowane negatywnie. Wymienione wcześniej nałogi są powszechnie traktowane jako coś złego, nieakceptowanego społecznie, rodzaj słabości czy czynnik zdecydowanie pogarszający nasze zdrowie. Z kolei telefon służy nam do wielu przydatnych rzeczy jak zamawianie jedzenia, lokalizowanie na mapie czy korzystanie z wielu aplikacji i jako taki nie jest zakazany czy społecznie potępiany. Ale to tylko pozory – w rzeczywistości osoba uzależniona od internetu i sięgania po smartfona powoli wycofuje się z codziennej aktywności i zaniedbuje obowiązki na rzecz rodziny, społeczeństwa czy pracodawcy. Może też odczuwać określone problemy zdrowotne. To moment, w którym należy poszukać pomocy w uwolnieniu się od tego uzależnienia.
Oto objawy, które powinny być sygnałem, że ktoś z naszych bliskich (dziecko, małżonek, krewny czy znajomy) cierpi na e-uzależnienie:
● kompulsywne korzystanie z internetu, mediów społecznościowych, komputera czy smartfona,
● utrata kontroli nad czasem spędzonym online,
● problemy ze snem i koncentracją,
● przedkładanie wirtualnych relacji ponad te w świecie realnym,
● nagłe zmiany nastroju, rozdrażnienie,
● gniew i agresja w sytuacji braku dostępu do Internetu,
● zamykanie się w świecie online, izolowanie się od życia społecznego.
E-uzależnienie ma negatywny wpływ na wiele obszarów życia. Skutki nadużywania internetu i urządzeń elektronicznych mogą odcisnąć się na:
● zdrowiu – pojawiają się wady postawy, pogłębiają się wady wzroku, a pacjent skarży się na ból oczu i głowy. Siedzący tryb życia może deformować nasz kręgosłup i powodować przybieranie na wadze;
● psychice – odczuwanie niepokoju, nieumiejętność radzenia sobie z emocjami, zaburzenia koncentracji, skłonność do oszukiwania siebie i innych, stres, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie można “być online”;
● zasadach etycznych – niemożność odróżnienia dobra i zła, przemoc słowna, agresja – zarówno w postaci internetowego hejtu, jak i ta kierowana wobec osób z otoczenia;
● relacjach społecznych – wycofanie się z życia, brak więzi emocjonalnych, zamykanie się w sobie, unikanie przebywania na świeżym powietrzu, unikanie zabaw i spotkań z rówieśnikami;
● funkcjach poznawczych – natłok informacji, nieumiejętność odróżnienia prawdy od tzw. fakenewsów, otępienie w sytuacji offline.
Podstawą profilaktyki e-uzależnień jest edukacja i wyjaśnianie mechanizmów tego zjawiska. Jest to ważne zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Oto kilka zasad, które pomogą naszym podopiecznym uniknąć e-uzależnienia:
● świeć dobrym przykładem i pokaż, że sam/sama korzystasz z urządzeń i internetu w umiarkowany, rozsądny sposób,
● uświadamiaj dziecku, jakie są plusy i minusy nowych technologii, czynniki sprzyjających e-uzależnieniom;
● ograniczaj dziecku czasu spędzany przed ekranem – dobrym sposobem jest wspólna aktywność fizyczna na zewnątrz,
● dbaj o otwartą komunikację z dzieckiem, rozmawiaj z nim jak najczęściej,
● W przypadku, gdy odkryjesz, że dziecko jest uzależnione od internetu zapewnij mu wsparcie w wyjściu z nałogu.
W NZOZ Medivita dostępne są konsultacje psychologów, którzy potrafią pomóc osobom – dorosłym, nastolatkom i dzieciom, w wyrwaniu się z objęć elektronicznego nałogu! Zapraszamy do przychodni przy ul. Warszawskiej 100 i ul. Karola Wojtyły 3 w Rykach.
Przypominamy też ogólnopolskie telefony przydatne w różnych sytuacjach związanych z wychowaniem dzieci i młodzieży:
116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny całą dobę;
800 100 100 – telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawach bezpieczeństwa dzieci, pon.- pt. 12.00 – 15.00;
801 889 880 – telefon zaufania – uzależnienia behawioralne, pon.- niedz. 17:00-22:00.
