Osteoporoza: jak radzić sobie z “cichym złodziejem kości”

Osteoporoza to choroba, którą charakteryzuje postępujący ubytek masy kostnej, osłabienie struktury kości oraz zwiększona podatność na ich łamliwość. Złamania te najczęściej dotyczą kręgosłupa, kości przedramienia i szyjki kości udowej, ale mogą wystąpić również w innych miejscach. Kości dotknięte chorobą stają się porowate i kruche, dlatego nawet niegroźnie wyglądający uraz może doprowadzić do poważnego złamania. Bardzo często diagnoza osteoporozy pojawia się dopiero przy złamaniu, bo proces demineralizacji kości zwyczajnie nie boli, więc pacjent nie jest świadomy narastającego zagrożenia. Na osteoporozę chorują najczęściej kobiety po menopauzie oraz mężczyźni w podeszłym wieku. Z uwagi na bezobjawowy przebieg nazywana bywa “cichym złodziejem kości”. 

UWAGA! Informujemy, że rozpoczynamy zapisy na badanie w kierunku osteoporozy, które będzie realizowane 9 stycznia 2025 r. w placówce NZOZ Medivita przy ul. Warszawskiej 100 w Rykach, w godz. 8-13.

Badanie jest nieinwazyjne i bezbolesne, a wynik otrzymujemy natychmiast.

Zapisywać można się dzwoniąc pod numery:

• 81 86 55 858,
• 81 470 72 58.

lub na miejscu, w rejestracji Przychodni nr 2.

Rozróżniamy dwa rodzaje osteoporozy: pierwotną i wtórną.

Pierwotna, częstsza, dotyczy osób starszych i jest konsekwencją starzenia się, co wpływa na osłabienie układu szkieletowego. Z wiekiem zmniejsza się gęstość mineralna kości i zaburzeniu ulega jej struktura oraz wytrzymałość.

Osteoporoza wtórna, występująca dużo rzadziej, jest wynikiem chorób współistniejących lub też jest spowodowana stosowaniem leków. Na osteoporozę wtórną mogą chorować osoby w różnym wieku, cierpiące np. na choroby układu pokarmowego, przewlekłe zapalne choroby reumatyczne czy zaburzenia hormonalne. Przyjmowane wówczas leki mogą sprzyjać łamliwości kości. Takie działanie mają np. glikokortykosteroidy, leki przeciwpadaczkowe i heparyna.

Co prawda utrata gęstości mineralnej kości jest nieuchronnym procesem związanym z wiekiem, ale jest wiele czynników, które mogą przyspieszać lub spowalniać to zjawisko. 

Co przyspiesza osteoporozę?

• brak aktywności fizycznej,
• palenie tytoniu,
• nadużywanie alkoholu,
• dieta uboga w wapń i witaminę D, 
• spożywanie w dużej ilości wyrobów mięsnych konserwowanych fosforanami,
• dieta bogata w tłuszcze zwierzęce i tłuste mięso,
• niedożywienie,
• ograniczony kontakt ze światłem słonecznym,
• przyjmowanie dużych dawek leków sterydowych.

Co obniża ryzyko wystąpienie osteoporozy? 

• aktywność ruchowa – wzmocnione mięśnie pomagają stabilizować postawę ciała i obniżają ryzyko upadku,
  • zalecane są ćwiczenia i aktywności fizyczne dostosowane do wieku i możliwości pacjenta,
  • 30-60 minut dowolnej aktywności fizycznej dziennie.
• Odpowiednia, zróżnicowana dieta, bogata w:
  • nabiał – mleko, jogurty, kefiry, sery, twarogi, jaja,
  • pieczywo wieloziarniste, razowe, 
  • ryby morskie zawierające kwasy omega -3,
  • sezam, migdały, orzechy, mak,
  • rośliny strączkowe (fasola, groch), soja, ciecierzyca, 
  • warzywa np. szpinak, brukselka, kapusta, koperek, natka pietruszka, czosnek. 

Osteoporoza i związane z nią złamania kości powodują wiele powikłań np. zanik mięśni,  odleżyny, zatorowość płucną, przewlekły ból, osłabienie odporności. Chorzy zwykle wymagają długiej hospitalizacji i długotrwałej rehabilitacji. Stosowanie opisanych wyżej zasad stylu życia oraz diagnostyka, której podstawą jest badanie densytometryczne, sprawdzające gęstość mineralną kości, to elementy profilaktyki, która pozwala zapobiegać pojawieniu się choroby lub jej rozwojowi.